Orman ve Diğer İzin Hizmetleri

Orman Yönetimi ve İzin Süreçlerinin Yasal Önemi 

Orman yönetimi, ormanların sürdürülebilir şekilde kullanılması ve korunmasını sağlayan kritik bir disiplindir. Bu süreç, izin süreçlerini içerir ve bu süreçler, orman kaynaklarının dengeli bir şekilde kullanılmasını ve gelecek nesiller için korunmasını hedefler. Orman yönetimi ve izin süreçlerinin doğru bir şekilde uygulanması, maden hukuku gereği arazi vasıflarından kaynaklı mera gibi diğer izin süreçlerinin yönetimi; ormancılık, mera faaliyetleri, çevresel ve sosyal birçok konuda sürdürülebilirlik için hayati öneme sahiptir. 

MEDESA; işletme izni için gerekli olan orman, mera, hazine arazisi veya özel şahıs arazi kullanım izinlerini, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının çıkarılmasını ve arama amaçlı sondaj izinlerinin çıkarılması hususunda mevzuat yükümlülüklerini en kısa süre içinde sağlamayı prensip haline getirmiştir. 

ORMAN İZİNLERİ 

Orman izni; 6831 Sayılı Orman Kanunu içinde yer alan 16, 17 ve 18. Maddelerine dayanarak, ön izin ve kesin izin için gerekli olan belgelerin tamamlanması sonucu, bu belgelerin gerektirdiği bedel ile birlikte verilecek olan izindir. Alınacak izin makamlar tarafından değerlendirilirken, izin alınacak bölgenin uygunluğu tespit edilir. Daha sonrasında izin için kamuya fayda şartı aranır. Söz konusu Kanun maddesince verilecek izinlere ilişkin iş ve işlemler “Orman Kanununun 17 ve 18 inci Maddelerinin 

Uygulama Yönetmeliği” hükümlerine göre yürütülmektedir.  

REHABİLİTASYON PROJESİ 

Madencilik faaliyetleri sonucunda bozulan topografyanın doğaya yeniden kazandırılması amacı ile hazırlanacak proje rehabilitasyon projesi olarak tanımlanıyor. 

Rehabilite ise, izinli sahada, izin süresi başlangıcından sona ermesine kadar geçen sürede; çevre emniyetinin sağlanarak, rehabilitasyon projesine uygun olarak ıslah edilmesi, doğaya kazandırılması ve orman ekosisteminin tesisi amacıyla ağaçlandırma ve silvikültür teknikleri kullanılarak çevreye uyumlu hale getirilmesi işlemleri olarak karşımıza çıkıyor. 

 Rehabilitasyon projesi ve rehabilite işlemi ile ilgili yasal hükümler, Orman Kanununun 16 ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği kapsamında yer alıyor. 

Maden işletmesi ömrü boyunca, madencilik çalışmalarının yürütüldüğü alanlarda, özellikle açık ocak madenciliği çalışmaları nedeniyle, başta topoğrafya, flora ve fauna, yüzey ve yeraltı suyu olmak üzere arazide bazı değişimlerin olması kaçınılmazdır. Rehabilitasyon projelerinin amacı, bu değişimlerin uygun çevre yönetimleri ile madencilik operasyonları boyunca en aza indirgenmesidir. 

Madencilik faaliyetleri yapılan sahanın bozulacak doğal yapısının yeniden düzenlenmesi, doğal dengesinin kurulması, alanın yeniden insanların ya da diğer canlıların güvenle yararlanabileceği hâle getirilmesini sağlamak amacıyla 6831 sayılı Orman Kanununun 16.maddesinin Uygulama Yönetmeliğinin rehabilitasyon başlığı altında madde 18’de verilen hususlar dikkate alınarak Rehabilitasyon Projesi hazırlanır. 

KADEMELİ KAPATMA PLANI 

Kademeli kapatma planı, pasa ve atık barajı gibi döküm alanlarında orman ekosisteminin tesisi maksadıyla ağaçlandırma ve silvikültür tekniklerine uygun, iznin başlangıcından sona ermesine kadar geçen sürede, izin alanının kapatılmasını takiben öngörülen nihai haline uygun olarak kapatılmasını ve tabiata kazandırılmasını gösterir plandır.  Yığınların üst tabakaları suyun yerçekimi ile drenajına imkân verecek eğime sahip ve aynı zamanda su erozyonuna karşı korunmayı sağlayıcı şekilde biçimlendirilir. Bu şekildeki pasa oluşumlarında rehabilitasyon projesine ek olarak kademeli kapatma planı da düzenlenir. 

 MERA İZİNLERİ 

3213 Sayılı Maden Kanunu gereğince işletme ruhsatı alınmış bir sahada faaliyetlerin gerçekleştirilmesi planlanan alan mera ise 4342 Sayılı Mera Kanunu ve Yönetmeliği gereği “Mera Vasıf Değişikliği Talepli İşletme Projesi” ve geri dönüşümlü yatırımlarda teminata esas olacak şekilde “Mera Geri Dönüşüm Projesi” hazırlanır. 

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI 

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı; konuda yetkilendirilmiş idari birimler tarafından, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında bulunan işyerlerinin açılarak, çalışma yapması için verilen izindir. Bir işyeri; yetkili idarelerden, usulünce alınan ruhsat olmadan açılamaz ve çalıştırılamaz. Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesislere dayalı olarak üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler İl Özel İdaresi ve büyükşehirlerde Yatırım İzleme ve Ķoordinasyon Başkanlığına başvurur. Gayrisıhhi müesseseler kapsamına giren maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici tesisler için birlikte veya ayrı ayrı verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı, ÇED kapsamındaki madencilik faaliyetleri için ÇED koordinatları içindeki alanı, bunun dışındaki madencilik faaliyetleri için maden ruhsat alanının tamamı ile geçici tesisleri kapsar. Maden arama faaliyetleri işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi değildir. Ancak, arama ruhsat dönemi içinde üretim yapılması halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması zorunludur. 

SONDAJ İZNİ 

Yeraltında bulunan jeolojik formasyonlar ve yeraltı zenginlikleri (kömür, metalik maden, doğalgaz, petrol vb.) hakkında bilgi toplamak ve işletmelerde üretime geçmek amacı ile kuyu açmak için yapılan işlemlere maden sondajı denir. 

Orman Alanlarında Sondaj Faaliyetleri 

Sondaj izinleri el karotu ve kazı gerektirmeyen sondajlar olarak ikiye ayrılmaktadır. 

El karotu için alınacak sondaj izinlerinde, müracaat dilekçesi ve 1/25000 ölçekli haritalar vaziyet planı ve mescere haritası yer alacak olup bir de teminat bedeli yatırılarak izin alınır. Kazı gerektirmeyen arama projelerinde, ormanlık alanlar için yapılan müracaatlarda müracaat dilekçesi ile birlikte 1/25.000 ölçekli memleket haritası topografik harita uydu haritası mescere haritası kadastro haritası ve vaziyet planı haritaları verilmektedir. Sondaj alanlarını 15m ve 10 m olarak belirleyerek toplam bir sondaj alanı 150 m2 olarak belirlenmektedir. Sondaj izinlerinde mevcut yollar yok ise sondajlara giden yollarda belirlenmelidir. Yolun genişliği topografyaya uygun olarak 6m olarak belirlenmelidir. 

Mera Alanlarında Sondaj Faaliyetleri 

Maden arama ruhsat sahibi, mera, yaylak ve kışlakların bulunduğu alanlarda; sondaj gibi fiziki müdahale gerektiren maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. 

Başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme sonucu uyulması gereken esaslar belirlenerek mera tahsis amacı değiştirilmeden izin verilir. 

Tarım Alanlarında Sondaj Faaliyetleri 

Tarım alanlarında arazi sınıflarına bakılmaksızın maden arama çalışmalarına izin verilir. Maden ruhsat sahibi, tarım alanlarında; sondaj gibi maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle valiliğe veya Genel Müdürlüğe ya da Tarım ve Orman Bakanlığı’na bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde ilgili Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucuna göre izin verilebilir. 

Maden ruhsat sahibi arama faaliyetleri sırasında sulama, drenaj, toprak muhafaza tesisleri gibi tarımsal yapılara zarar vermemek ve arama faaliyeti sonrası, faaliyette bulunduğu bölgeleri çevre ile uyumlu hale getirmek zorundadır. 

Hazinenin Mülkiyetinde Sondaj Faaliyetleri 

Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerde yapılan sondaj faaliyetleri için kira ve ecrimisil alınmaz. Bu alanlar madencilik faaliyetleri yapıldığı sürece madencilik faaliyetleri için ayrılmış sayılır. Sondaj faaliyeti gösterilen alanın, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer olması halinde, arazi mülkiyeti kapsamında izin istenmez. Ancak, bu alan için mülkiyet durumunu gösteren belge istenir. 

Özel Şahıs Arazilerinde Sondaj Faaliyetleri 

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış okul, hastane, kütüphane, karayolu, demiryolu gibi yer ve tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri için Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur. Binalara 60 metre, özel mülkiyete konu araziler ile bu arazilere 20 metre mesafe dahilinde faaliyette bulunmak için mülk sahibinin yazılı muvafakatinin alınması zorunludur. Yatay olarak alınan bu mesafeler gerek duyulması halinde Genel Müdürlük tarafından madencilik faaliyetlerinin boyutu, işletme yöntemi, emniyet tedbirleri ve arazinin topografik ve jeolojik yapısı dikkate alınarak her faaliyet için ayrı olarak da belirlenebilir. 

Müracaat Belgeleri 

Arama faaliyetinde bulunmak üzere gerekli izin için valiliğe veya Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle müracaat edilir: 

a) Arama ruhsatı örneği, 

b) Uygun ölçekli topografik haritada ruhsat ile arama faaliyeti gösterilecek alanın koordinatlarının çizimi, 

c) Yapılacak arama faaliyetlerine ilişkin bilgiler, 

d) Bina ve tesis var ise vaziyet planı. 

Ayrıca, ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları kendi kanunları gereği ek bilgi isteyebilir. 

Kazı gerektirmeyen sondaj izinlerinde ise öncelikle çed yönetmeliğinin ’7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun 05.12.2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bahse konu kanunun 48. Maddesinde “…Jeolojik haritalama, jeofizik etüd, sismik, karot, kırıntı ve numune alma ile bunlara yönelik sathi hazırlık işlemleri içeren faaliyetler için çevresel etki değerlendirmesi kararı aranmaz.” hükmü yer almaktadır. Bu bağlamda çevre ve şehircilik il müdürlüğünden kapsam dışı yazısı alınır. Sahada yapılacak olan sondaj çalışmaları için kurum görüşü başvurusu yapılmaktadır. Bu kurumlar; DKMP, DSİ, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüdür.